Donald Trump là một đại tài phú sống bằng kiện tụng và tranh chấp nhờ nói phét không ngượng và điều đình trả giá như đánh xì phé. Ở Việt nam đầu thế kỷ trước thì người ta sẽ nói là mẫu người lái trâu. Khi Trump ở vị trí con buôn, những người đụng với Trump chỉ là vì công việc làm ăn liên hệ ít nhiều với công ty Trump. Ở vị trí chủ phòng bầu dục Bạch cung, cung cách hành xử của Trump chạm tới ít nhất là những người không bỏ phiếu cho Trump và những người gọi là “độc lập”, nghĩa là không quan tâm đến Trump cũng như Hillary Clinton để mà đi bỏ phiếu năm 2016. Tính ra là ngót nửa số cử tri Mỹ. Nói khác đi là những người không cuồng mê Trump đến độ Trump nói gì cũng hoan nghênh cho là “thánh phán”. Trong tình trạng như vậy, những nhà chính trị chống Trump dĩ nhiên không thể nào để Trump múa gậy vườn hoang, một mình một cõi trên tweet hay trên các diễn đàn truyền thông. Cho nên lời qua tiếng lại liên miên, ngay cả mạt sát lẫn nhau công khai, như chưa từng bao giờ xẩy ra trong trường chính trị Mỹ, mà quy luật tranh cãi chung là nói không cao giọng. Phàm ở đời hòn đất ném đi thì hòn chì ném lại. Vì thế đủ thứ vấn đề xẩy đến, và Trump thoải mái ngụp lặn trong vòng tranh tụng, từ chuyện tiền bạc, trai gái đến chuyện chính trị, cũ và mới. Thoải mái bởi vì cái vốn để gây chuyện và dẹp chuyện không phải chỉ là tiền bạc sở hữu cá nhân như là khi còn là một thương lái, mà là các phương tiện đủ loại của cả nước Mỹ giầu có, mà Trump có thể sử dụng ở vị thế cầm đầu hành pháp.
Tổng Thống Donald Trump. Nguồn internet.
Trong cái quá trình diễn biến sự việc này thì bãi chức là điểm sau chót tự nhiên phải đến để chấm dứt cái tình trạng tranh chấp kiện tụng trong đủ lãnh vực. Và đúng là như thế, hạ viện mà đảng Dân chủ chiếm đa số đã bỏ phiếu bãi chức tổng thống Donald Trump. Cái chữ Impeachment này đã làm Trump mất ngủ. Đầu tiên là do bản chất con gà gô huênh hoang, tự mê đến mức độ có người cho là bệnh hoạn, Trump không thể chịu được cái nhãn là tổng thống thứ ba bị đề nghị bãi chức trong lịch sử nước Mỹ. Cho nên Trump đã lập tức gọi chuyện bãi chức này là “trò xỏ lá không giá trị” (hoax), mặt khác là tìm cách dẹp đi cái chữ này thật sớm, qua yêu cầu chủ tịch hạ viện đưa ngay quyết định bãi chức lên thượng viện để đem ra xử. Vì Trump biết rằng với đa số thượng viện hiện tại là Cộng hòa, quyết nghị bãi chức sẽ bị bác. Nhưng chủ tịch hạ viện Nancy Pelosi bởi dư biết chứng tự mê của con người này nên đã chầm chơ tà tà tìm đủ lý cớ để không chuyển ngay quyết nghị bãi chức lên thượng viện. Cho Trump ngày đêm tức tối trong suốt thời gian nghỉ lễ cuối năm. Khiến Trump suốt ngày la cà ngoài sân golf ở cơ ngơi riêng Mar-a-Lago tìm quên. Thứ đến là lo hệ quả của những tố giác quanh vấn đề bãi chức sẽ có ảnh hưởng tai hại đến kỳ bầu cử tổng thống tháng 11/2020, nghĩa là chẳng còn bao lâu sẽ tới.
Có người bảo rằng là trong lúc đầu óc bực bội căng thẳng như vậy, tin tình báo Do Thái đã được chuyển đến cho Trump về thời điểm quá cảnh ở phi trường quốc tế Baghdad đêm mồng 2 tháng giêng/2020 của tướng Iran Qasem Suleimani mà Do Thái coi là kẻ thù không đội trời chung. Tự coi mình và từng xưng mình là bạn thiết của thủ tướng Netanyahu, và thêm vào đó là thúc bách không thể không có của Do Thái, Trump đùng đùng hạ lệnh dùng drone bắn nát thây Suleimani tại chỗ để có chuyện vui chia xẻ với Netanyahu. Đối với các nhà chính trị từ xa mà nhìn thì đây chỉ là vô cớ mở ra chiến tranh với Iran có thể dẫn đến những hệ quả khó lường nặng nhẹ không biết. Cho nên bộ trưởng quốc phòng Esper phải ra một thông cáo báo tin này bằng mấy chữ mở đầu là “Theo lệnh tổng thống…”. Và ngoại trưởng Pompeo phải vất vả giải thích quyết định vội vã này bằng lý do là để chặn Suleimani thực hiện “mối nguy trong chốc lát sẽ xẩy ra cho Mỹ”. Nhưng ông Pompeo đã không thể đưa ra được những chứng cớ về mối nguy chốc lát sẽ xẩy ra cho Mỹ là gì. Sau đó, tất cả các nhân vật chính trị và quân sự cao cấp, trong đó có phó tổng thống Pence, Ủy viên hội đồng an ninh quốc gia, và tổng tham mưu trưởng liên quân, mà Bạch cung gửi tới quốc hội để giải thích với các chi tiết gọi là bí mật, trong hầm kín quốc hội cũng đã chỉ khiến các thành viên của các ủy ban liên hệ hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ nghe thuyết trình lắc đầu không thấy là thuyết phục. Thượng nghị sĩ Rand Paul trong một gia đình Cộng hòa, ủng hộ ông Trump từ những ngày đầu, nhưng không theo chủ thuyết chính trị Tân bảo thủ Do Thái (neoconservatism) trùm lấp chính trường Mỹ từ thập niên 1960, đã chỉ trích rằng hành động của Trump đã xóa bỏ tình trạng có thể đối thoại với Iran. Nhiều người cho rằng Trump đã hành động đột ngột theo cảm tính.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul chống lại TT Trump trong quyết định giết tướng Suleimania của Iran. Nguồn internet.
Sau cùng thì ngày thứ tư 15 tháng 1/2020 hạ viện đã biểu quyết chuyển quyết định bãi chức lên thượng viện, và những thủ tục đã bắt đầu diễn ra để đi vào cuộc xử án. Thượng nghị sĩ khối đa số Cộng hòa Mitch McConnell đã khẳng định làm việc chặt chẽ với Bạch cung. Và ông cho biết rằng sẽ ra những quy định chặt chẽ mà các thượng nghị sẽ phải theo. Như làm việc 6 ngày thay vì 5 ngày một tuần như thường lệ, sẽ không được mang theo những dụng cụ hay tài liệu điện tử hay giấy tờ, trừ những thứ liên hệ tới vụ xử. Tất cả các nghị sĩ sẽ phải ngồi vào ghế, không được nói chuyện với nhau. Mục đích là tạo những khó khăn cho các nghị sĩ để họ tập trung giải quyết cho xong vụ xử án bãi nhiệm.
Các thượng nghị sĩ Hoa kỳ tuyên thể sẽ thực thi theo Hiến Pháp trong việc xét xử truất phế vai trò Tổng thống của ông Trump. Nguồn internet.
Qua các sự kiện như vậy, lại một lần nữa người ta thấy sức mạnh của tư thế đứng đầu hành pháp. Mitch McConnell người thượng nghị sĩ lâu năm lãnh đạo khối đa số thượng viện tuy không tích cực ủng hộ Trump từ đầu, nhưng đã yên lặng nhìn chiều gió thổi để làm việc với Trump, hy vọng sẽ tiếp tục giữ được cái ghế của mình trong cuộc bầu cử năm 2020 sắp tới nhờ sự gật đầu tán thành của Trump lên đám quần chúng Cộng hòa ở Kentucky và của gia đình thủ cựu thượng nghị sĩ Rand Paul, ủng hộ Trump.
Tuy vậy, ngoài những thành phần này thì lại còn có những thành phần ghét Trump thậm tệ, đông đảo không kém, như Douglas Brinkley nhà sử học chuyên nghiên cứu về các tổng thống. Nhân vụ xử bãi chức này, Brinkley đã nói trong một chương trình phỏng vấn trên đài CNN rằng “Chúng ta thường hay so sánh các tổng thống với nhau, nhưng chúng ta chưa từng có một tổng thống đứng ngoài luật pháp trước đây, như trường hợp Donald Trump”. Và “nhân tiện thì cũng nói thêm rằng những kẻ ngoài vòng luật pháp cũng có những người say mê họ, như Billy the Kid hay Al Capone, và Donald Trump có thể là ở trong cái vòng xoáy đó”.
Brinkley thêm rằng trong lãnh vực ngoại giao “hành động của Trump không ai lường trước được. Nhưng ông ta sẽ được nhìn như là để “mị dân”, như một nhà độc tài, phá bể cơ chế ngoại giao, sỉ nhục những người săn tin tức, làm việc một cách hoàn toàn mới như một “tổng thống hoàng đế” mà chúng ta không mường tượng nổi. Vì thế Donald Trump phải chịu trách nhiệm về điều này. Và Trump đã bị trừng phạt. Ông ấy phải mang chữ I (mẫu tự đầu của chữ Impeachment = bãi chức) trong lịch sử, như là chủ tịch quốc hội Nancy Pelosi nói.
Và đúng thế, chữ I sẽ hằn lên con người vĩ cuồng Trump như cái sẹo để lại bởi cái dấu sắt nung đỏ đóng lên mông con bò để làm dấu.
Bác sĩ Trần Xuân Ninh
Ngày 17 tháng 1/2020